نویسه جدید وبلاگ
ونداليسم در زمره آن دسته از انحرافات و بزه كاري هايي است كه در جامعه جديد نمود و ظهور يافته است اگر چه به زعم اسيب شناسان اجتماعي همه صور و انواع نابهنجاري ها و نژندي هاي اجتماعي چون سرقت، قتل، قمار، خودكشي و ونداليسم و نظائر آن را معلول ناسازگاري مي دانند كه بر روابط فرد و جامعه حاكم است اما بايد توجه داشت در هرجامعه اي و در زمان هاي خاص نوع جديدي از آسيب ها رخ مي دهد كه ونداليسم يكي از انهاست.
ونداليسم موضوعي نوظهور و مدرن در جامعه جديد است كه عكس العملي است خصمانه و واكنشي است كينه توزانه به برخي از فشارهاي اجتماعي مانند ناملايمات، اجحافات، شكست ها ، حقارت ها و تضادها ي حاكم برجامعه كه چنين گروه هايي را برنمي تابد.
در متون جامعه شناسي انحراف و اسيب شناسي اجتماعي و ونداليسم كرارا به مفهوم داشتن نوعي روحيه بيمارگونه كه مبين تمايل به تخريب آگاهانه و ارادي و خودخواسته اموال، تاسيسات و امكان عمومي مانند بانكها، ادارات دولتي و غيره در جهت انتقام گيري و يا اعلام وجود و شيوه اي اعتراضي است.
1- در مكتب جامعه شناسي سازمان ها نهادها و ساختارهاي اجتماعي و فرهنگي حاكم بر جامعه را به عنوام واقعيت هاي اجتماعي علت علت رفتار ادمي به حساب مي اورند
2- در نگاه روانشناسي آن را معلول كاركرد نيروهاي سركش دروني و ويژگي هاي شخصيتي و رواني افراد مي داند.
3- ديدگاهي ديگر در مقابل به تعامل بين فرد و جامعه معتقدند هربرت ميد در مكتب شيكاگو بر اين اساس انسان با وجود اينكه سازنده جامعه است خود تحت تاثير و قيود توليدات خود ساخته نيز هست و بقول تايلر رابطه ميان انسان و جامعه يك رابطه ديالكتيك است.
نظريه هايي در اين زمينه وجود دارند به عنوان مثال :
1- نظريه هاي بيگانگي و ونداليسم، كه در اين نگاه وندال ها و جوانان بزهكار بطور دراماتيك يكي از بارزترين و مشهورترين گروه هاي بيگانه در جامعه هستند كه اين ها معمولا در خانه هايي غير منظبط و با والدين سردرگم و نامطمئن از ارزش هاي پرورش يافته اند و غالبا احساس درماندگي و اجحاف خود را بصورت قهر اميز و پرخاشگر در مقابل نسل بزرگتر و صاحبان قدرت خود را نشان مي دهند. به گفته فيونر احساسات و عواطف صادره از ناخوداگاه جوان ناشي از ستيز نسل هاست كه خود را در جهات نامتعارف و غيرعقلاني بطور بارزي نمود مي سازد
ريچارد فلكس بر خلاف نظر ربط ونداليسم به بيگانگي نسل جوان مدعي است كه اين كار نتيجه مستقيم بريدگي و عدم پيوند است كه بين ارزش ها ي تحميل شده از سوي والدين و يا حاكميت و انچه به منزله شرائط و موقعيتي كه در جامعه حاكم است پديد مي آيد. به عقيده او بسياري از بيگانه هاي فعال فرزندان راديكالي هستند كه در زندگي خود براي ارزش هايي چون رمانيك، بدعت و نو اوري، ظلم ستيزي و مبارزه در مقابل اجبار و طرح ايده اي نو اقدام مي كنند پس انان حاملان ارزش هاي پدران خود هستند نه در مقابل آنان.
2- در مقابل مكتب انتقادي معتقد است نظام مسلط فرهنگي و روابط حاكم بر ان را بايد باعث بيگانگي انسان دانست ، احساس تنفر و بيزاري از عملكرد كل نظام اجتماعي سرچشمه مي گيرد از اين رو براي رهايي از قيود نظام اجتماعي موجود كه نفي كننده امكانات نهفته در استعداد هاي انساني است چنين اقداماتي صورت مي گيرد.پس جوانان فعال در اين زمينه كساني نيستند كه در سلك كجروان و منحرفان باشند بلكه انان تحت يك سنت فرهنگي خاصي رشد يافتند كه بدنبال پويايي و تحول ند.
3- ونداليسم و نظريه هاي ناكامي- فريد بر اين عقيده است كه انسان با غريزه مرگ زاده شده است هنگامي كه اين غريزه متوجه درون شود بصورت تنبيه و ماخذه و در حد افراطي به خودكشي منجر مي شود و وقتي متوجه بيرون شود به خشونت و پرخاشگري و ونداليسم و تخريب منتهي مي شود.
4- نظريه برايند كلارك كه با قرار دادن مجموعه اي متعدد در تقابل با هشت گروه مستقل و در عين حال مرتبط قرار داده است.
در مقابل خشم، ناكامي و شكست سه برخورد را مي توان تصور كرد 1- به درون بريزد كه به خودكشي منجر خواهد شد 2- به بيرون بريزد كه به ديگركشي منجر خواهد شد و 3- اگربه محيط اطراف و اشياء پيرامون برخورد كند به ونداليسم مي انجامد.
در رفتار غريزي و روانشناسي(فريد) حركت ونداليسم امري طبيعي تلقي شده كه بايد به بيرون بريزد در ناكامي و پرخاشگري (جان دلارد) ناكامي بايد به پرخاشگري برسد. در روان شناسي اجتماعي (موزر) اگر ناكامي با احساس اجخحاف باشد به پرخاشگري مي انجامد در يادگيري اجتماعي (البرت باندرا) رفتار پرخاشگرايانه مانند ساير رفتارها محصول يادگيري اجتماعي اكتسابي و بيروني است در گستاخي دسته جمعي (لازرسفدل) افراد بين دو راه محطاطانه و گستاخانه اگر بين جمع قرار گيرنر قطعا راه گستاخانه را در پيش مي گيرند. در تئوري گلوله برفي نيز معتقد است وقتي يك نفر اقدام كند ديگري نيز اقدام مي كند.
ونداليسم در همه دنيا وجود دارد. سال 1971 بود كه براي اولين بار راه اهن هلند در گزارش سالانه اش وقوع ونداليسم را اعلام كرد رشد ثابت خسارت عمدي از اواخر دهه 70 يعني زماني كه مسولان براي اولين بار از اين موضوع به عنوان يك مشكل آگاه شدند سبب توجه بسيار زياد دولت در سطوح محلي و ملي شد. ونداليسم در همه جاي فرانسه بويژه شهرهاي متروپل ها بيداد مي كند روي ديوارهاي شهرها،متروها،ترن ها،سينماها، اسانسورها، پارك ها، باجه هاي تلفن و حتي مدارس و بيمارستان ها مشهود است. هزينه خسارت وندال ها در المان در سال 1989 بيش از 43 ميليون مارك المان بود ابعاد ونداليسم در ايالات متحده نيز گسترش يافته پارك ها، اماكن عمومي، موزه ها، مدارس ، متروها و.. از جمله محيط هاس اسيب ديده ونداليسمند. تظاهرات و تحصن هاي برگزار شده در ايتاليا هم در همه جا زبانزد خاص و عام است و چشم ابي هاي كشور چكمه اي با ديدن هرگونه عامل كه نارضايتيشان را بر انگيزد بساط تظاهراتشان را در شهرهاي مختلف ايتاليا پهن مي كنند.
در ايران همواره بحث ونداليسم با موضوع فوتبال و حوادث پس از مسابقات فوتبال گره خورده است،پاره كردن صندلي و شكستن شيشه هاي اتوبوس، راه بندان ، رد بدل كردن حرف هاي تند و ركيك و بسياري از رفتارهاي غير عادي ، انها را در زمره وندال ها قرار داده است، اما بايد توجه داشت كه در جامعه امروز ايران گروه وندال ها به بازي كنان فوتبال محدود نمي شوند اكنون اين گروه ها به تجمعات سياسي و حتي مذهبي نيز گسترش يافته اند. چيزي كه اهميت شناخت اين آينده جامعه ما اجتناب ناپذير ساخته است .
